Minister Helder in Deventer: “Zelfregie- en herstelorganisaties hebben we op veel meer plekken in Nederland nodig.”
Conny Helder, minister voor Langdurige Zorg en Sport, bezocht 6 februari 2023 één van de zelfregie- en herstelorganisaties, Stichting Vriendendiensten in Salland. Voor velen is een zelfregie- en herstelorganisatie nog een onbekend begrip, maar als het aan de minister ligt niet voor lang: “In het Integraal Zorgakkoord hebben we erover gesproken dat er meer van dit soort initiatieven in Nederland nodig zijn. We zijn dus ook van plan op te schalen, omdat we zien dat mensen er baat bij hebben en dat het ze beter helpt dan lang op een wachtlijst te staan. Het mooie van vandaag in Deventer is dat ik het met eigen ogen van dichtbij heb mogen gezien. Ik krijg hier de bevestiging, ik hoor de verhalen van de mensen en zie in hun ogen dat ze helpt.”
Het aantal mensen met psychische klachten dat een beroep doet op ondersteuning bij gemeenten, de huisartsen- en geestelijke gezondheidszorg stijgt al jaren. Dit zet deze voorzieningen in combinatie met een schaarste aan personeel onder hoge druk. Gevolg is dat het aantal mensen met complexe psychische klachten geen of geen tijdige behandeling krijgen, groeit. Binnen de ggz worden mensen nog te vaak behandeld voor psychische klachten, die voortkomen uit problemen op andere levensgebieden, zoals het ontbreken van een sociaal netwerk om op terug te vallen, stress en financiële- en huisvestingsproblemen. Vanwege lange wachttijden in de ggz is snel doorstromen niet mogelijk en wordt er steeds vaker voor een langere periode een beroep gedaan op de huisarts. In de praktijk is het dus vaak moeilijk om snel passende hulp en waar nodig, zorg te organiseren.
Zelfregie- en herstelorganisatie
Een zelfregie- en herstelorganisatie, zoals Stichting Vriendendiensten, is er om mensen met een psychische en/of psychosociale kwetsbaarheid en hun naasten, laagdrempelig en in alle rust, met ondersteuning van lotgenoten en ervaringsdeskundigen, te laten ontdekken wat er speelt en wat ze nodig hebben om te kunnen herstellen. Mensen kunnen er zonder doorverwijzing of indicatie terecht. Doel is om, daar waar het kan, zelf de regie weer te kunnen nemen en te kunnen herstellen.
Tijd en ruimte om te herstellen, passende zorg en kortere wachtlijsten
Bij een zelfregie- en herstelorganisatie kunnen mensen met mentale problemen terecht voor een kop koffie, om anderen te ontmoeten en/of om deel te nemen aan activiteiten, lotgenotengroepen en herstelcursussen. Er zijn onafhankelijke ggz-cliëntondersteuners aanwezig die naast het geven van informatie en advies, ook de praktische problemen op alle leefgebieden samen met de ‘cliënt’ oppakken.
En dat werkt; mensen ervaren minder stress en meer mentale rust. Zo ontstaat er meer ruimte om na te denken en inzicht te krijgen in hun situatie. Stap voor stap voor stap, voor stap herpakken ze waar het kan, zelf weer de regie over hun leven. Er ontstaat een goed beeld wat de persoon zelf wil en kan, waar anderen in kunnen ondersteunen en wat er nog aan passende zorg nodig is. Met als gevolg dat in veel situaties minder of zelfs geen zorg meer nodig is. “Per dag komen hier zo’n 80 tot 100 mensen die hier heel laagdrempelig hulp vinden in een open cultuur waar ze een dag uit hebben en ze activiteiten samen kunnen doen. Dat is heel mooi om te zien, maar ook heel goed omdat we in Nederland best veel wachtlijsten hebben als het gaat om de ggz”, aldus minister Helder.
Stichting Vriendendiensten is een onafhankelijke cliëntgestuurde organisatie in Salland. Om een goede verbinding te maken tussen de ggz en de mogelijkheden binnen het sociale domein, werken Dimence Groep (ggz), gemeente Deventer, Huisartsen Coöperatie Deventer en Omstreken (HCDO), Salland Zorgverzekeraar, netwerkorganisatie Salland United en Stichting Vriendendiensten nauw samen.
In breder perspectief wordt vanuit Salland United samen met onder meer deze partners nagedacht hoe een ‘Ecosysteem Mentale Gezondheid’ (GEM) gecreëerd kan worden in Salland. Doel is mensen met mentale problemen sneller de passende hulp en/of waar nodig, zorg te bieden door het slimmer benutten van het eigen netwerk, het sociale en medische domein. Deze domeinoverstijgende samenwerking draagt bij aan het verkorten van wachttijden en overbelasting van huisartsen en ggz en wordt financieel mede mogelijk gemaakt door provincie Overijssel, ZonMw, Salland United en Salland Zorgverzekeraar.
Financiële middelen beschikbaar voor transformatieplannen van Sallandse zorgorganisaties
In 2022 ondertekenden partijen uit de hele zorg het Integraal Zorgakkoord (IZA). Het doel is passende zorg: zorg die betaalbaar en toegankelijk is, ook in de toekomst. Dat lukt alleen als de zorg ingrijpend verandert. Voor deze veranderingen, of ‘zorgtransformaties’, stelt het ministerie van VWS 2,8 miljard euro transformatiemiddelen beschikbaar op weg naar passende zorg. Salland Zorgverzekeraar is verantwoordelijk voor de beoordeling van de transformatieplannen in de regio Salland.
“Salland Zorgverzekeraar werkt al langere tijd domeinoverstijgend samen met gemeenten en zorgorganisaties in de regio. Met transformatiemiddelen zien we veel meer mogelijkheden om zelfregie- en herstelinitiatieven en andere transformatieplannen snel tot wasdom te laten komen. We roepen dan ook graag de zorgorganisaties in Salland op om hun transformatieplannen bij ons in te dienen”, aldus Sabine de Roos, Programmamanager Zorg Cure bij Salland Zorgverzekeraar.
Meer informatie over het indienen van een transformatieplan
